Архив за месяц: Март 2019

Բագրատունյաց Հայաստանի տնտեսությունը։ Պետական կարգը։

Նկարագրել , համեմատել Հայաստանի 11-րդ դարի և 21-րդ դարի

  • տնտեսությունը

    Առաջին անգամ գիտական աշխատության մեջ «էկոնոմիկա» բառը հայտնվում է մ. թ. ա. 4-րդ դարում Արիստոտելի մոտ, որը այն անվանում է «բնական գիտություն»։ Տնտեսագիտության գլխավոր գործառույթն է մշտապես ստեղծել այնպիսի բարիքներ, որոնք անհրաժեշտ են մարդկանց կենսագործունեության համար և առանց որոնց հասարակությունը չի կարող զարգանալ։ Այսօր տնտեսագիտությունը նյութական և ոչ նյութական արտադրության ոլորտները ներառող տնտեսվարման համակարգ է։ Ժամանակակից հասարակության տնտեսագիտությունը բարդ և ընդգրկուն օրգանիզմ է, որն ապահովում է ամեն մարդու և ամբողջ հասարակության կենսագործունությունը։

    Տնտեսությունը օգնում է բավարարել մարդու առավելագույն պահանջմունքները սահմանափակ ռեսուրսների աշխարհում։ Առանձնացնում են տնտեսության տարբեր ձևեր.

  • անասնապահությունը
  • արհեստագործությունը
  • առևտուրը
  • պետական կառավարման համակարգը,
  • բանակը

Աղբյուրները՝ Հայոց պատմություն , 7-րդ դասարանի դասագիրք, էջ 103-107, համացանց

Լրացուցիչ աշխատանք

Հայկական գորգերի պատմությունը   /եթե  տանը ունեք հին գորգ, իր հետաքրքիր պատմությամբ, կարող եք գրել այդ գորգի պատմությունը/

Հայոց մշակութային համակարգի կարևոր ու ավանդական բնագավառների մեջ առանձնակի տեղ է զբաղեցնում գորգագործական մշակույթը։ Հայաստանում գորգագործությունը՝ իբրև արհեստ զարգացած է եղել դեռևս վաղնջական ժամանակներից: Այս մասին են վկայում Արենի 1 քարայրում գտնված գործվածքները, մ. թ. ա. 5-րդ դարի թվագրվող պազիրիկ գորգը, ինչպես նաև հայկական գորգարվեստի մասին մի շարք պատմաբանների կողմից պահպանված հիշատակություններ։

Պատմական աղբյուրներում տեղեկություններ են պահպանվում այն մասին, որ ուրարտացիներն ու հայերը Ասորեստանին, Աքեմենյան Պարսկաստանին և այլ երկրներին մատուցել են գորգեր՝ որպես տուրք:

Պատմական Հայաստանում գորգերն ու կարպետները համարվում էին առաջին անհրաժեշտության իրեր։ Դրանք փռում էին հատակին, կախում պատերից և գործածում որպես ծածկոց։ Գրեթե բոլոր բնակավայրերում գործում էին կարպետներ՝ քիլիմներ, ծածկոցներ, վարագույրներ, թամբեր, խուրջիններ, վերմակներ, աղի տոպրակներ, ձիու ծածկոցներ և գորգեր։ Այս արհեստն այնքան սերտ էր կապված առօրյա կյանքի հետ, որ այն իմանալը պարտադիր էր։ Գորգը նաև հայ աղջիկների օժիտի անբաժանելի մասն էր, ուստի վաղ հասակից նրանք սովորում էին այս արհեստն ու գործում իրենց օժիտի գորգերը:

1. Աև ԲԽմբի նախադասությունները ժխտական դարձրո՛ւԵնթադրական  եղանակի 
բայերի (Բ խումբժխտական ձևերն ինչո՞վ են տարբերվում մյուս ժխտական ձևերից:

Ա. Նրա համար ամենանվիրական առարկան իր թալիսմանն չէր:Այդ օրվանից դարպասապահի չսափրած դեմքը  թալիսման չդարձավ թիմի համար:Մարզիկները չէն հավատում են թալիսմանների զորությանը:Այդ մասին արդեն երեխաներն չգիտեն:Բ. Ձուկն առանց փուշ  չի լինի:Մեկ ծաղկով գարուն չի գա:Մրցույթի բոլոր մասնակիցներն էլ կխրախուսվեն, իսկ հաղթողը նվեր կստանա:Ջուրն ընկնողը անձրևից կվախենա:

2.Նախադասության բայերը ժխտակա՛ն դարձրու և ստացված ու տրված նախադասությունների

 մտքերը համենատի՛ր:


Այդ ուղտերին չենք տեսնիեթե կենդանաբանական այգի չգնաք:Եթե փղի վրա հարձակվեննա էլ ժանիքը գործի չի դնի:Փիղն իր կնճիթով վերից վար ջրում է իրեներբ շոգ էչի լինում:Եթե սագը չի սուզվում էուրեմն չի անձրև  գալուԻսկ եթե մի ոտքի վրա է կանգնում ու գլուխը 
թաքցնում թևի տակսաստիկ ցուրտ  չի  լինելուԵրբ սագերը դեպի հարավ են չվումուրեմն ձմեռը մոտ է:
Հողի մեջ որ փոս գտնենբույն կսարքեն:

  1. Նախադասությանմիտքն արտահայտի՛ր բայը ժխտական դարձնելով:

Օրինակ`Մենք դժկամորեն գնացինք նրա հետևից:- Մենք հաճույքով չգնացինք նրա հետևից:Ամբողջ ճանապարհին մենք  մի անգամ կանգ առանք խորհրդակցելու:Մեր արածն ապարդյուն աշխատանք էր:Կղզու նահանգապետը կամեցավ այծերից փրկել էբենոսի անտառները:Նրա մտադրությունը սխալ հասկացան:Նրան անլուրջ պատասխան տվեցին:

Այծերը էբենոս ծառից կարևոր են:

4.Ժխտական նախադասությունները դրակա՛ն դարձրու  երկու ձևով՝  փոխելով ժխտական

 դերանունը:


Ոչ մեկը չի հասկանում իմ ցավը:Ոչինչ ավելի վատ չէքան մենակությունը:Ոչինչ չխնդրեց օտարության մեջ գտնվող հորից:Ոչ մի բան չի կարող փչացնել նրա բարձր տրամադրությունը:Այդ ընթացքում ոչ ոք չեկավ:Ոչինչ չէր խանգարում գիշերային անդորրը:

Բայերի ժխտական խոնարհումը կազմվում է չ մասնիկով (հրամայական եղանակի

բայերինը՝ մի մասնիկով): Չ մասնիկն ավելանում է կա՛մ պարզ դիմավոր ձևին (չվազեց,

չգրի), կա՛մ օժանդակ բային (չեմ գրում, չի վազում): Ժխտական մասնիկով օժանդակ բայը դրվում է  դերբայից առաջ (գալիս է- չի գալիս):
Ենթադրական եղանակի ժխտական խոնարհումը կազմվում է օժանդակ բայի

ժխտական ձևերով և ժխտական դերբայով (չգրեմ – չեմ գրի):

Միջին դպրոցի յոթ հրաշալիքները

Առաջին հրաշալիքը դա մայրմայրա սրահն է: Ինչու  որովհետև մենակ այնտեղ են հրաշալի երգում և հայտարարյությունն էրը այնտեղ են անում:

Երկրորդ հրաշալիքը դա գրադարանն է այնտեղ տարբեր ժողովներ են կազմակերպում :

Երորդ հրաշալիքը դա պարի սրահն է այն դեղ կարող են պար պարապել:

Չորորդ հրաշալիքը դա ճամփորդություներն են տարբեր ճամփորդություները  հետաքրքիր տեղերում:

հինգերորդ հրաշալիքը դա  ընտրությունն է այդտեղ մենք կարող ենք ընտրել մեր ուզած առարկան նաև այդ առարկան մենակ մեր դպրոցում կա:

վեցերորդ հրաշալիքը դա համակարգչային աշխատանքն է համակարգչային աշխատանքը ավելի հարմար է:

Մաթեմ -Բ

  1. Եռանկյան ո՞ր կողմն է ավելի մեծ

222

AC Կողմն է ավելի մեծ

2. Ձեռնարկատերը հաշվեց, որ եթե կրկնապատկի աշխատատեղերի թիվը և այնուհետև ավելացնի ևս 16-ը, ապա աշխատատեղերի թիվը կդառնա 200:  Քանի՞ աշխատատեղ կար ձեռնարկությունում:

(200 – 16) : 2 = 92

92 աշխատատեղ

 

3. Կռահելով, թե ինչպես է առաջացել առաջին տողի փակագծում գրված թիվը` փոխարինեք ?-ը ճիշտ թվով.

19    (51)   32

37    (85)     42

4. Արան գրել է բոլոր եռանիշ թվերը:  Քանի՞ թվանշան է նա օգտագործել:

999 • 3 = 2997

2997 թվանիշ

 

5. Ապացուցեք, որ 3 մարդկանց մեջ կամ յուրաքանչյուրը ճանաչում է առնվազն մեկին, կամ առնվազն մեկին ճանաչում են երկուսն էլ, կամ առնվազն երկուսը իրար չեն ճանաչում:

?

 

6.   Երկու մարդ մեկ ժամ շարունակ հաշվում էին մայթով անցնող բոլոր անցորդներին:  Նրանցից մեկը նայում էր պատուհանից, իսկ մյուսը մայթով գնում գալիս էր:  Նրանցից ո՞վ ավելի շատ մարդ կհաշվի:

Մայթով քայլողը

 

7. 9,9,9,9,9,9

Ինչպե՞ս ստանալ 100 վեց 9-ի միջոցով:

 

9 * 9 + 9 + 9 + 9 : 9

 

8. Why can’t a man living in Canada be buried in the USA?

Is it legal for a man in California to marry his widow’s sister? Why?

?

 

9. A-ից B կետը քանի՞ քայլից կարելի է հասնել

  1. Переведите прямую речь в косвенную:

Таня сказала: «Завтра мы поедем на экскурсию». Таня сказала что она хочит  поехать на экскурсию

Оля спросила Петю: «Ты хочешь поехать с нами?»  

Все закричали ему: «Остановись!»__________________________________________________________________________________________

Я позвонил Николаю и спросил его: «Когда ты приедешь?»__________________________________________________________________________________________

Кто-то из зала крикнул: «Включите свет!»__________________________________________________________________________________________

Она помолчала, а потом сказала: «Я так не могу».__________________________________________________________________________________________

«Кто тебе звонил?» — строго спросил отец Ивана.__________________________________________________________________________________________

«Ребята уже ездили в Петербург?» — поинтересовалась Ольга Петровна.__________________________________________________________________________________________

«Открой дверь», — попросил меня дедушка.__________________________________________________________________________________________

«Сходи завтра к отцу в больницу, он будет рад тебя видеть», — сказала мама Серёже.__________________________________________________________________________________________

2. Восстановите прямую речь из косвенной:

Мы все говорили ему много раз, чтобы он не ходил туда.__________________________________________________________________________________________

Я спросил у мамы, когда она придёт с работы.__________________________________________________________________________________________

Мальчик заплакал и стал просить родителей, чтобы они разрешили ему погулять во дворе ещё полчаса.__________________________________________________________________________________________

Завтра я пойду к нему и спрошу, почему он так поступил.__________________________________________________________________________________________

Она ещё вчера позвонила мне, поздравила с днём рождения и пожелала, чтобы я рос большим.__________________________________________________________________________________________

— Почему ты поставила цветы в эту старую вазу?! — Бабушка сама попросила меня, чтобы я взяла её любимую вазу!__________________________________________________________________________________________

Сходи к руководителю и попроси, чтобы он посоветовал тебе подходящую литературу.__________________________________________________________________________________________

Лена пожаловалась, что её муж не ночевал вчера дома.__________________________________________________________________________________________

Мы все слышали, как он кричал отцу, что больше никогда не придёт к нему.__________________________________________________________________________________________

Оля, только что звонила мама, спрашивала, приедешь ли ты в этом году.__________________________________________________________________________________________

Упражнение 1. Переведите прямую речь в косвенную.

Мария сказала подруге: «Я позвоню тебе вечером».
Мария сказала подруге, что она позвонит ей вечером.

А) 1. Хавал написал своим родителям: «Я много занимаюсь и уже хорошо
говорю по-русски». Что он много занимаюсь и уже хорошо
говорю по-русски   2. Борис сообщил матери: «Я сдал все экзамены и уже
купил билеты на самолёт» Что он сдал все экзамены и уже
купил билеты на самолёт . 3. «Я вижу снег первый раз, у нас на родине
никогда не бывает снега», − сказала нам Беатрис. Что он вижу снег первый раз, у нас на родине
никогда не бывает снега 4. Туристы сказали гиду:
«Мы хотим сфотографироваться возле памятника» Что они хотим сфотографироваться возле памятника . 5. «Я не знаю, как решать
эту задачу», − сказал учителю Юрий. Что он не знаю, как решать
эту задачу

Мария спросила маму: «Кто звонил мне утром?»

Мария спросила маму, кто звонил ей утром?

Б) 1. Игорь спросил нас: «Куда вы идёте?» Игорь спросил, куда мы идем 2. Секретарь спросил
Кристину, откуда она приехала 3. Диего спросил продавца: «Сколько стоит
испанский словарь?»  4. «Когда у нас будут экзамены?» − спросили студенты
преподавателя. 5. «Где ты собираешься учиться после педфака?» − спросила
брата сестра.

Мария спросила подругу: «Ты позвонишь мне вечером?»
Мария спросила подругу, позвонит ли она ей вечером.

В) 1. «Тебе понравился новый фильм?» − спросил меня брат. брат меня спросил понравился ли новый фильм  2. «Вы уже
знакомы с Леной?» − спросила нас Анна. Анна спросила нас знакомы ли мы уже с Леной 3. Хозяйка спросила гостей: «Хотите
ещё кофе?» хотите ли еще кофе  4. Врач спросил больного: «Вам уже лучше?» 5. «Ты помнишь мой
номер телефона и адрес?» − спросил меня Саша. ты помниш ли мой номер телефона и адрес 6. «Вам всё понятно?» −
спросил у школьников учитель.

Мария сказала подруге: «Позвони мне вечером!»
Мария сказала подруге, чтобы она позвонила ей вечером.

Г) 1. «Откройте тетради и напишите дату», − сказал нам преподаватель.-Преподаватель сказал нам, чтобы мы открыли тетради и написали дату. 2. «Принимайте это лекарство и пейте горячий чай с лимоном», − посоветовал врач больному.-Врач посоветовал больному, чтобы он принимал это лекарство и пе 3. Декан попросил студентов: «Соберите паспорта и сдайте в деканат».-Декан попросил студентов, чтобы собирать паспорт и сдать в деканат. 4. Я сказал своему соседу: «Не разговаривай и не мешай мне слушать урок!» 5. «Пиши и звони чаще!» − попросила меня мама.

 

Ընդհանուր տեղեկություններ  դպրոցների մասին
Ուսումնական հաստատությունները և ուսուցանողներ

Վաղ միջնադարյան դպրոցները գործումեին վանքերի ու եկեղեցիներինկից։Նպատակը կրթված հոգեվորականներ պատրաստելն էր։XII-XIII դարերում Եվրոպաի տնտեսական և մշակութայինկյանքում կարևոր փոփոխություներ տեղի ունեցան, որը բերեց արհեստների և առևտրի զարգացում։Հասարակությունը նոր մասնագետների կարիք ուներ։Քաղաքներում սկսեցին բացվել դպրոցներ, որտեղ ուսուցանում էին նաև աշխարհիկ գիտելիքներ։

Ուսուցիչը, նրա ընտրությունը, նշանակման կարգն ու պայմանները

Եվրոպայում ամենա հին համալսարանը Բոլոնիյաի Համալսարաններ, որը հիմնադրվել էր XI դարում։XIV դարում արդեն կար 60 համալսարան։Համալսարանը բաժանվում էր ֆակուլտետների որոնց ղեկավարում էին դեկաները, իսկ համալսարանը ղեկավարում էր ռեկտոր։

Դպրոցականի տարիքը

Ուսման տևողությունը  դպրոցներում

Կանոններ, հրահանգներ ու ձեռնարկումներ դպրոցական կրթության և գրագիտության տարածման համար

Ընդհանուր ակնարկ դասավանդվող առարկաների և ուսուցման մեթոդների մասին
Համալսարանում դասավանդվող առարկաները միասին կոչվում էին սքոլաստիկա որի մեջ մտնում էին <<յոթ ազատ արվեստները>> և նոր ձևավորվող գիտություները։ Նրանք փորձում էին ապացուցել, որ հավատը և գիտելիքը միասին ոգնում են բացահայտել ճշմարտությունը։

Դասագրքեր, ձեռնարկներ, ինքնուսույցներ և ուսումնական այլ պիտույքներ

Բարոյական Դաստիարակության հարցերը խրատներն ու պատիժները-

Ֆիզիկական դաստիարակությունը

Կանանց դաստիարակությունն ու կրթությունը

Աղբյուրներ՝ Համաշխարհային պատմություն ,7-րդ դասարան, դասագիրք, էջ 66-69, հայոց պատմություն , 7-րդ դասարան,դասագիրք, էջ 133-140, համացանց

Հ.Գ./Տանը  կատարում ենք հանձնարարությունը այս կտրվածքով .կրթությունը և գիտությունը X-XIV դարերում.Եվրոպայում , դասարանում՝ այս. կրթությունը և գիտությունը X-XIV դարերում Հայաստանում:

Ներկայացրու Անիի թագավորության թուլացման պատճառները:

Արքայական իշխանության համար պայքարը Գագիկ Ա-ի որդիների միջև վերաճեց զինված ընդհարման, որին միջամտեցին հարևան պետությունները: Ի վերջո հայոց սպարապետ Վահրամ Պահլավունու և վրաց թագավորի միջամտությամբ եղբայրները հաշտվեցին: Ավագ որդին՝ Հովհաննես-Սմբատը, որին պաշտպանում էր պալատական վերնախավը, ժառանգեց գահը՝ ստանալով Անի քաղաքը, Շիրակը և հարևան գավառները: Կրտսեր եղբայր Աշոտ Դ-ին բաժին ընկան Անիի թագավորության հարավային և արևելյան շրջանները: Հովհաննես-Սմբատի մահվանից հետո Աշոտը ժառանգելու էր նրա տիրույթները: Փաստորեն Անիի թագավորությունը մասնատվեց, իսկ նրա ենթակա թագավորությունները գործնականում անկախ դարձան: Բագրատունիների տերությունը դադարեց գոյություն ունենալուց:
Ստեղծված դրությունից չհապաղեց օգտվել Բյուզանդիան՝ միացնելով իրեն Տայքը: Վրացիների և հայերի կողմից Տայքը հետ գրավելու փորձը ձախողվեց, և բյուզանդական զորքերը ավերեցին վրացական թագավորությունները՝ հաշվեհարդար տեսնելով բնակչության հետ: 1022թ. վրաց թագավորություններն ստիպված էին Տրապիզոնում հաշտության բանակցություններ սկսել բյուզանդացիների հետ: Քանի որ Հովհաննես-Սմբատը մասնակցել էր Տայքի համար մղվող պայքարին, բանակցություններին Անիի թագավորության կողմից մասնակցեց հայոց Պետրոս Գետադարձ կաթողիկոսը: Նա պատկանում էր բյուզանդամետ հոսանքին: Եվ երբ Վասիլ Բ կայսրը պահանջեց, որ Անիի թագավորությունը հանձնվի կայսրությանը, Հովհաննես-Սմբատը, կաթողիկոսի ճնշման ներքո, ստորագրեց մի խայտառակ կտակ, որով իր տիրույթներն իր մահից հետո պետք է անցնեին Բյուզանդիային: Դրանով Հովհաննես-Սմբատի թագավորությունը հայտնվեց կործանման եզրին:

Հայաստանը գրավելու Բյուզանդիայի քաղաքականությունը:

Անիի թագավորության անկման պատճառները:

Սպարապետ Վահրամ Պահլավունին, Գրիգոր Մագիստրոս Պահլավունին և նրանց կողմնակիցները դեմ էին Հայոց թագավորի Կոստանդնուպոլիս գնալուն: Սկզբում նրանց հորդորով Գագիկը հրաժարվեց հրավերից՝ հասկանալով որ դրանից խարդախություն է բուրում: Սակայն, շատ չանցած, նա տեղի տվեց կաթողիկոսի և Վեստ Սարգսի համառ հորդորներին և 1044թ. մեկնեց Բյուզանդիայի մայրաքաղաք:

Բանակցությունների փոխարեն նրանից պահանջեցին Անին իր շրջակայքով, ինչը Գագիկ Բ-ն խիզախորեն մերժեց: Նա կայսրին ամոթանք տվեց հետևյալ խոսքերով. «Հայոց տան տերն ու թագավորն ես եմ և ես քեզ չեմ տալիս հայոց երկիրը, որովհետև դու ինձ խաբեությամբ ես բերել Կոստանդնուպոլիս»: Դրանից հետո կայսրը նրան կալանավորեց և թույլ չտվեց երկիր վերադառնալ: Կրկին Անի ուղարկված բյուզանդական զորքերը դարձյալ պարտություն կրեցին: Սակայն հաղթանակն անարդյունք եղավ, քանի որ բյուզանդամետ ուժերը կաթողիկոսի գլխավորությամբ քաղաքն առանց կռվի հանձնեցին բյուզանդացիներին: Հայաստանի Բագրատունյաց կենտրոնական թագավորությունն ընկավ: Այն մեծ հարված էր հայոց պետականությանը, քանի որ երկար դարեր հայ ժողովուրդը չկարողացավ բուն Հայաստանում վերականգնել իր անկախ պետականությունը:
Շարունակեցին իրենց գոյությունը պահպանել Կարսի, Տաշիր-Ձորագետի և Սյունիքի թագավորությունները: Սակայն դրանք թույլ էին և ի վիճակի չէին համահայկական պետություն ստեղծելու շարժումը գլխավորել:

Գրավոր ներկայացրու Բագրատունյաց թագավորության ընթացքում կատարված իրադարձությունների ժամանակագրությունը:

961-Անին հռչակվեց Բագրատունյաց թագավորության մայրաքաղաք

968թ-Բյուզանդիան իրեն էր միացրել Տարոնը

1001-Բյուզանդիան իրեն էր միացրել Տայքը

1021-Վասպուրականի թագավորությունը

1021-Անիի թագավորությունը բաժանվեց երկու մասի

1042-1045- Թագավոր հռչակվեց գագիկ երկրորդը

1045-Անին գրավվեց բյուզանդիայի կողմից։