Homework

Ex. 1

1. Yesterday she made an apple pie
2. Yesterday I made an apple pie
3. Yesterday they made an apple pie
4. This morning she bake a pie
5. This morning I bake a pie
6. This morning we bake a pie
7. She use apples
8. We use apples
9. I use apples
10. They use apples

 

Ex.2

 

1. Dose she make a pie?
2. Do they make a pie?
3. O they make a pie?
4. Do you bake the pie in the oven?
5. Does she bake the pie in the oven?
6. Do they bake the pie in the oven?
7. Do you use apple?
8. Do they use apple?
9. Does she use apple?

 

 

 

 

Ex 3

1. Children love their mother and father.
2. Tom saw a picture on the wall.
3. It often rains in England.
4. The baker bakes bread for us.
5. They bought a new toy for the baby.
6. Jill laughs a lot.

 

Ex 4

 

1. I shall write a letter tomorrow.
2. My brother played with his cat.
3. We shall play football after school.
4. The dog saw a cat in the tree.
5. John will visit his friend.
6. You brought your books yesterday.

Моё хобби

Я люблю заниматься фотографией. Мне нравится снимать людей и животных. Потому что у каждого человека и животного есть свой характер. За ними интересно наблюдать и ловить удачный момент. Я показываю эти снимки своим друзьям и родным. Всем очень нравится. Когда я вырасту, стану настояшим фотографом.

«Իմ ամենասիրելի պապիկը»

 

 

Ես ունեմ երկու պապիկ, մեկի անունն է Ալեքսան, իսկ մյուսինը՝ Սարգիս,  որոնց ես շատ եմ սիրում: Քանի որ Սարգիս պապիկը, ի տարբերություն Ալեքսան պապիկի, մեզ հետ չի ապրում, դրա համար էլ ես  կպատմեմ Սարգիս պապիկի մասին, որը ինձ շատ-շատ է սիրում: Ես ամեն շաբաթ գնում եմ Սարգիս պապիկի տուն: Ամեն շաբաթ ես նրա հետ գնումներ եմ կատարում, իսկ նա մեզ իր կողմից պատրաստած  հայկական համեղ խորոված է հյուրասիրում:

Պապն ու թոռը

Եփրեմ պապը շա՜տ ծեր էր։
Վաղուց նրա աչքերը չէին տեսնում, ականջները ծանր էին լսում, իսկ գլուխը շարունակ դողում էր հասած արևածաղկի պես։ Դողում էին և նրա սառը, չոր ձեռները. այնպես որ, երբ նա թանով ապուր էր ուտում կամ շորվա, կերակուրը միշտ կաթկթում էր նրա սպիտակ, մի քիչ էլ կանաչած միրուքի վրա։

Բացի դրանից, Եփրեմ պապը չէր կարողանում երկար ման գալ, հեռու տեղ չէր գնում և միայն արև օրերին, երբ սիրտն ուզում էր զբոսնել տան առաջի պարտիզում, կանչում էր թոռանը — Աստղիկին և նրա առաջնորդությամբ, ձեռնափայտը ձեռին, կամաց-կամաց ման էր գալիս ծառերի տակ։ Հետո Եփրեմ պապի ատամներից շատերը թափվել էին, դրա համար էլ ոչ միս էր կարողանում ուտել, ոչ չոր հաց։

Շա՜տ ծեր էր Եփրեմ պապը։ Տանը նրան այնքան էլ չէին սիրում և ամեն բան չէին տալիս ուտելու։ Բայց նա սիրում էր ամենքին, և ամենից շատ փոքրիկ Աստղիկին. պատմում էր նրան հեքիաթներ, առակներ, պատմում էր ուրիշ տղաների, աղջիկների մասին և այն մասին, թե ինչո՛ւ են ընկնում աստղերը երկնքից։ Երբեմն կոպեկներ էր նվիրում նրան, որ կոնֆետ առնի…

Եփրեմ պապը հիվանդանում էր շուտ-շուտ

 

 

 

 

Աստղիկը պապին շատ էր սիրում. ամեն անգամ բռնում էր պապի ձեռից և առաջն ընկածման ածում ծառերի արանքում ու բացատրում, թե որ ծառը ո՛րքան է բռնել և թե ինչպես է ծաղկել մասրի թուփը… Բայց Աստղիկը շատ էր ափսոսում, որ պապը չի տեսնում այդ բոլորը, և որովհետև պապը չէր տեսնում, Աստղիկը խղճում էր նրան և ավելի սիրում։

 

 

Երբ պապը հազում էր, Աստղիկին թվում էր, թե չոր տերևներ են խշխշում

 

Աստղիկը ամբողջ կյանքում էլ հիշում էր պապիկին և պապիկը նրա սրտում էր հիշում էր  ոնց էին պապիկի հետ ժամանակ անցկացնում:

Թեժառույք

Հանրապետական նշանակության հուշարձանը գտնվում է Մեղրաձոր գյուղից 1-1,5կմ հարավ-արևմուտք, Թեժ գետի աջափնյա մասում, ծովի մակերևույթից ավելի քան 1900մ. բարձրության վրա: Տեղանքը անտառապատ է: Հարավային պատի վրացերեն լեզվով արձանագրությունը հավաստում է, որ եկեղեցին կառուցել է Իվանե Երկայնաբազուկը 1196-1199թթ.: Համալիրը պատկանել է հայ քաղկեդոնական եկեղեցուն, այն կառուցված է գորշավուն սրբատաշ բազալտից, նրա արտաքին չափերն են` 15,60 x 8,90մ.:

Եկեղեցին միանավ, թաղակապ կառույց է, զույգ թաղակիր կամարներով: Կիսաշրջանաձև խորանի երկու կողմերում ունի ավանդատներ, որոնք գտնվում են բեմի աբսիդի և արտաքին պատերի միջև: Եկեղեցում են ամփոփված հայ և վրաց նշանավոր պատմական դեմքերի և քաղկեդոնական գործիչների տապանաքարերը:

Եկեղեցու տարածքը պարսպապատված է եղել ուղղանկյուն հատակագծով, որից հարավ-արևելյան կողմում պահպանվել է մի փոքր հատված: Օժանդակ կառույցներից միայն հետքեր են պահպանվել, իսկ ուղղանկյուն հորինվածքով մատուռը /13-14դդ./ գտնվում է եկեղեցուց 15 մ հարավ, նրանից պահպանվել է խորանի կիսաշրջանաձև հատվածը: Գերեզմանոցը նույնպես ավերված է:

Մարմարիկ գետ

արմարիկ, գետ Հայաստանի Կոտայքի մարզում, Հրազդանի աջ վտակը։ Սկիզբ է առնում Փամբակի լեռնաշղթայի հարավային լանջերից՝ 2520 մ բարձրությունից։ Երկարությունը՝ 37 կմ է, ջրհավաք ավազանը՝ 427 կմ²։ Վերին և միջին հոսանքներում հոսում է կիրճանման, անտառապատ հովտով։ Մեղրաձոր գյուղից հովիտն ընդարձակվում է, ձեռք բերում հարթավայրային բնույթ։ Գետի հոսքը ձևավորվում է Փամբակի և Ծաղկունյաց լեռնաշղթաներից հոսող գետակների ջրերով։ Սնումը հալոցքային (55%) և ստորերկրյա (27%) է, վարարումը՝ գարնանը, որի ընթացքում ձևավորվում է տարեկան հոսքի 74%-ը։ Տարեկան միջին ծախսը 5, 4 մ^3/վ է, առավելագույնը՝ 87 մ³/վ, հոսքը՝ 170 միլիոն մ³։ Ջրերն օգտագործվում են ոռոգման և արդյունաբերական ձեռնարկությունների ջրամատակարարման նպատակներով։ Գետահովիտն ունի ռեկրեացիոն մեծ հնարավորություններ, այնտեղ գործում է ամառային հանգստան տների համալիր։ Մարմարիկի հովտում է «Հանքավան» ջրի հանքավայրը։

Մթնոլորտ թեմայի ամփոփում

ՄԹՆՈԼՈՐՏ  

 

Մթնոլորտը երկրի օդային թաղանթն է: Այն սկսվում է եկրի մակերևույթից և շարնակվում է մինչև 1500-2000 կմ:

 

Մթնոլորտում պայմանականորեն ի՞նչ շերտերի են առանձնացվում:

     

Նեքնոլորտ,

Վերնոլորտ

Արտաքին ոլորտ

 

Ինչի՞ հաշվին է տաքանում մթնոլորտային օդը։

 

Երկրի մակերևույթն այդ ճառագայթները կլանում է, և տաքանալով ինքն է դառնում ջերմության աղբյուր։ Այդ ջերմության մի մասը հետ է ճառագայթվում Տիեզերք, իսկ մյուս մասը փոխանցվում է մթնոլորտի գազերին և տաքացնում մթնոլորտը։ Առավել մեծ չափով են տաքանում Երկրի մակերևույթին անմիջականորեն հպվող օդի շերտերը։ Տաքացած օդը բարձրանում է վեր, և նրա տեղը գրավում է իջնող՝ ավելի սառը և խիտ օդը, որը տաքանալով նորից բարձրանում է վեր։ Օդի այդպիսի տեղաշարժերի շնորհիվ ջերմությունը տարածվում է դեպի վեր։

 

 

 

Ո՞րն է համարվում նորմալ (բնականոն) մթնոլորտային ճնշում:

 

760 մմ բարձրությամբ սնդիկի սյունը

 

 

Քամու ի՞նչ տեսակներ են ձեզ հայտնի: Նկարագրե՛ք դրանք:

 

Քամին առաջանում է մթնոլորտային ճնշման տարբերությունների պատճառով, երբ օդը մթնոլորտային բարձր ճնշման վայրից սկսում է շարժվել դեպի ցածր ճնշման վայրը:

 

Քամու ուժի օգտագործման ի՞նչ միջոցներ են ձեզ հայտնի:

 

Քամու  կարևոր բնութագրիչներն են ուղղությունը,

Արագությունը և ուժը։

 

Մթնոլորտային օդը միշտ պարունակում է ջրային գոլորշիների որոշ

 

 

Բրիզները մեծ ջրավազանների՝ ծովերի, լճերի և լայնահուն գետերի ափերին առաջացող քամիներն են ։ Դրանք օրվա ընթացքում երկու

Անգամ փոխում են իրենց ուղությունը։ Ցերեկը

Ցամաքը տաքանում է ավելի արագ, քան նրա հարևանությամբ ծովի կամ լճի ջուրը։ Ցամաքի վրա տաքացած օդի խտությունը նվազում է՝ օդը թեթևանում է։ Թեթև օդը բարձրանում է վեր։ Դրա հետևանքով ցամաքի վրա մթնոլորտային ճնշումը նվազում է, իսկ ջրի  վրա մնում է բարձր։ Այդպիսի պայմաններում ջրի վրայի ավելի սառը և խիտ օդը շարժվում է դեպի ցամաք. Առաջանում է ցերեկային (ծովային) բրիզ։ Գիշերը ցամաքի մակերևույթն

Արագ սառչում է, և նրան հարող օդը խտանում

ու ծանրանում է։ Ջուրն ավելի դանդաղ է սառչում, և ջրավազանի վրայի ավելի տաք և թեթև օդը բարձրանում է վեր։ Այս դեպքում մթնոլորտային ճնշումը բարձր է լինում ցամաքի վրա և ցածր՝ ջրի մակերևույթին ։

Լեռնահովտային քամիներն առաջանում են լեռների և հովիտների միջև։ Այդ քամիները ցերեկը փչում են հովիտներից դեպի լեռները,

Իսկ գիշերը՝ լեռներից դեպի հովիտները։

Մուսսոններն, ընդգրկում են հսկայական տարածք օվկիանոսների և մայրցամաքների միջև։ Դրանք նույնպես պարբերաբար փոխում

են իրենց ուղղությունը, բայց ոչ թե օրվա, այլ տարվա ընթացքում։ Մուսսոնները ձմռանը փչում են ցամաքից դեպի օվկիանոս, իսկ ամռանը՝օվկիանոսից դեպի ցամաք:

Պասսատները փչում են արևադարձային լայնություններից դեպի հասարակած։ Հասարակածային լայնություններում օդի ջերմաստիճանը միշտ բարձր է, մթնոլորտային

ճնշումը՝ ցածր։ Արևադարձային լայնություններում օդի ջերմաստիճանը համեմատաբար ցածր է, իսկ ճնշումը՝ բարձր։ Այդ պատճառով պասսատները չեն փոխում իրենց ուղղությունը։

 

Ե՞րբ է օդում գոլորշին փոխարինվում ջրի կաթիլների:

Մթնոլորտից հեղուկ կամ պինդ վիճակում Երկրի մակերևույթի վրա թափվող ջուրն անվանում են մթնոլորտային տեղում:

 

Ի՞նչ տեսքով են լինում մթնոլորտային տեղումները:

Եղանակը տվյալ տեղում մթնոլորտի ստորին շերտերի վիճակն է տվյալ պահին կամ որոշակի ժամանակահատվածում:

 

Ի՞նչ չափանիշներով է բնութագրվում եղանակը:

Կլիման տվյալ վայրի համար բնորոշ և ամեն տարի կրկնվող եղանակն է։ Տարբեր տեղերում կլիման կարող է լինել չոր և շոգ, անձրևային և զով։

 

144

 

ՄԹՆՈԼՈՐՏ  

 

Մթնոլորտը երկրի օդային թաղանթն է: Այն սկսվում է եկրի մակերևույթից և շարնակվում է մինչև 1500-2000 կմ:

 

Մթնոլորտում պայմանականորեն ի՞նչ շերտերի են առանձնացվում:

     

Նեքնոլորտ,

Վերնոլորտ

Արտաքին ոլորտ

 

Ինչի՞ հաշվին է տաքանում մթնոլորտային օդը։

 

Երկրի մակերևույթն այդ ճառագայթները կլանում է, և տաքանալով ինքն է դառնում ջերմության աղբյուր։ Այդ ջերմության մի մասը հետ է ճառագայթվում Տիեզերք, իսկ մյուս մասը փոխանցվում է մթնոլորտի գազերին և տաքացնում մթնոլորտը։ Առավել մեծ չափով են տաքանում Երկրի մակերևույթին անմիջականորեն հպվող օդի շերտերը։ Տաքացած օդը բարձրանում է վեր, և նրա տեղը գրավում է իջնող՝ ավելի սառը և խիտ օդը, որը տաքանալով նորից բարձրանում է վեր։ Օդի այդպիսի տեղաշարժերի շնորհիվ ջերմությունը տարածվում է դեպի վեր։

 

 

 

Ո՞րն է համարվում նորմալ (բնականոն) մթնոլորտային ճնշում:

 

760 մմ բարձրությամբ սնդիկի սյունը

 

 

Քամու ի՞նչ տեսակներ են ձեզ հայտնի: Նկարագրե՛ք դրանք:

 

Քամին առաջանում է մթնոլորտային ճնշման տարբերությունների պատճառով, երբ օդը մթնոլորտային բարձր ճնշման վայրից սկսում է շարժվել դեպի ցածր ճնշման վայրը:

 

Քամու ուժի օգտագործման ի՞նչ միջոցներ են ձեզ հայտնի:

 

Քամու  կարևոր բնութագրիչներն են ուղղությունը,

Արագությունը և ուժը։

 

Մթնոլորտային օդը միշտ պարունակում է ջրային գոլորշիների որոշ

 

 

Բրիզները մեծ ջրավազանների՝ ծովերի, լճերի և լայնահուն գետերի ափերին առաջացող քամիներն են ։ Դրանք օրվա ընթացքում երկու

Անգամ փոխում են իրենց ուղությունը։ Ցերեկը

Ցամաքը տաքանում է ավելի արագ, քան նրա հարևանությամբ ծովի կամ լճի ջուրը։ Ցամաքի վրա տաքացած օդի խտությունը նվազում է՝ օդը թեթևանում է։ Թեթև օդը բարձրանում է վեր։ Դրա հետևանքով ցամաքի վրա մթնոլորտային ճնշումը նվազում է, իսկ ջրի  վրա մնում է բարձր։ Այդպիսի պայմաններում ջրի վրայի ավելի սառը և խիտ օդը շարժվում է դեպի ցամաք. Առաջանում է ցերեկային (ծովային) բրիզ։ Գիշերը ցամաքի մակերևույթն

Արագ սառչում է, և նրան հարող օդը խտանում

ու ծանրանում է։ Ջուրն ավելի դանդաղ է սառչում, և ջրավազանի վրայի ավելի տաք և թեթև օդը բարձրանում է վեր։ Այս դեպքում մթնոլորտային ճնշումը բարձր է լինում ցամաքի վրա և ցածր՝ ջրի մակերևույթին ։

Լեռնահովտային քամիներն առաջանում են լեռների և հովիտների միջև։ Այդ քամիները ցերեկը փչում են հովիտներից դեպի լեռները,

Իսկ գիշերը՝ լեռներից դեպի հովիտները։

Մուսսոններն, ընդգրկում են հսկայական տարածք օվկիանոսների և մայրցամաքների միջև։ Դրանք նույնպես պարբերաբար փոխում

են իրենց ուղղությունը, բայց ոչ թե օրվա, այլ տարվա ընթացքում։ Մուսսոնները ձմռանը փչում են ցամաքից դեպի օվկիանոս, իսկ ամռանը՝օվկիանոսից դեպի ցամաք:

Պասսատները փչում են արևադարձային լայնություններից դեպի հասարակած։ Հասարակածային լայնություններում օդի ջերմաստիճանը միշտ բարձր է, մթնոլորտային

ճնշումը՝ ցածր։ Արևադարձային լայնություններում օդի ջերմաստիճանը համեմատաբար ցածր է, իսկ ճնշումը՝ բարձր։ Այդ պատճառով պասսատները չեն փոխում իրենց ուղղությունը։

 

Ե՞րբ է օդում գոլորշին փոխարինվում ջրի կաթիլների:

Մթնոլորտից հեղուկ կամ պինդ վիճակում Երկրի մակերևույթի վրա թափվող ջուրն անվանում են մթնոլորտային տեղում:

 

Ի՞նչ տեսքով են լինում մթնոլորտային տեղումները:

Եղանակը տվյալ տեղում մթնոլորտի ստորին շերտերի վիճակն է տվյալ պահին կամ որոշակի ժամանակահատվածում:

 

Ի՞նչ չափանիշներով է բնութագրվում եղանակը:

Կլիման տվյալ վայրի համար բնորոշ և ամեն տարի կրկնվող եղանակն է։ Տարբեր տեղերում կլիման կարող է լինել չոր և շոգ, անձրևային և զով։

 

144

 

 

Կախարդական եղնիկ

Կար չկար մի կխտար կար, որը մի անգամ  ոսկի էր կուլ տվել: Նրա կոտոշները դարձել էին  նախշուն: Որսորդները անընդհատ հետապնդում էին նրան: Եղնիկը ապրում էր թխկիների անտառում: Նրա բախտը բերել էր, որ նա այդ անտառում էր ապրում: Նա սնվում էր զմրուխտ ողկույզներով և դրանից ուժ էր հավաքում: