Միջուկային զենք

Միջուկային զենք, պայթուցիկ սարք, որն իր կործանարար ուժը ստանում է միջուկային ռեակցիաներից կամ ճեղքումից կամ ճեղքման և ձուլման համադրությունից։ Երկու ռեակցիաներն էլ անջատում են հսկայական քանակության էներգիա՝ անհամեմատ փոքրաքանակ հումքից։ Առաջին ատոմային ռումբի փորձարկման ժամանակ անջատվել է նույնքան էներգիա, որքան 20.000 տոննա տրոտիլից։ Առաջին «ջրածնային» ռումբի փորձարկման ժամանակ անջատվել է մոտավորապես նույն էներգիան, որքան տասը միլիոն տոննա տրոտիլից։Նագասակիի միջուկային պայթյունից առաջացած սնկաձև ամպը, օգոստոսի 9, 1945 թ

Ժամանակակից ջրածնային զենքը քաշով մի փոքր ավելի է, քան 1100 կգ, այն կարող է արտադրել պայթուցիկ ուժ համեմատելի ավելի քան 1,2 միլիոն տոննա տրոտիլի պայթյունին։ Այսպիսով, նույնիսկ ավանդական ռումբերի չափ փոքր միջուկային սարքը կարող է ավերել մի ամբողջ քաղաք՝ պայթյունի, հրդեհի և ճառագայթացման հետևանքով։ Միջուկային զենքերը համարվում են զանգվածային ոչնչացման զենքեր և դրանց օգտագործումն ու վերահսկողությունը նրանց ստեղծման օրվանից եղել են միջազգային հարաբերությունների քաղաքականության հիմնական նպատակը։

«Փոքրիկ տղա» կոդային անունով միջուկային զենքն առաջինը կիրառել է ԱՄՆ-ը 1945 թվականի օգոստոսի 6-ին ճապոնական Հիրոսիմա քաղաքի վրա։ Երեք օր անց՝ օգոստոսի 9-ին «Գերմարդ» կոդային անունով ռումբը պայթեց Ճապոնիայի Նագասակի քաղաքում։ Ատոմային ռմբակոծության արդյունքում Հիրոսիմա քաղաքում տուժել է 136 000 մարդ, որից 45 000-ը մահացել է առաջին օրը։ 11 500 կմ² մակերեսի վրա 75 000 շենքից ամբողջովին ավերվել և մասնակիորեն քանդվել է 60 000-ը։ Նագասակիում զոհվել է 64 000 մարդ, որից առաջին օրը՝ 22 000։

1950-ական թվականների կեսերից միջուկային զենքը ներդրվել է մի շարք երկրների զինված ուժերում։ Հիրոսիմայի և Նագասակիի վրա գցված ռումբերի ընդհանուր հզորությունը 40 կտ էր (համազոր է 40 000 տ սովորական պայթուցիկ նյութի՝ տրինիտրոտոլուոլի)։

Սկսած Հիրոսիմայից և Նագասակիից՝ գրանցվել են փորձարկման կամ ցուցադրության նպատակով իրականացված մոտ 2000 միջուկային զենքի պայթեցման դեպք։ Միայն մի քանի երկիր ունեն այդպիսի զենք կամ կասկածվում են դրանց ստեղծելու փորձեր անելու մեջ։ Պայթեցրած միջուկային զենք ունեցող և իրենց այդպիսի զենք ունենալը հաստատող երկրներն են Ամերիկայի Միացյալ Նահանգները, Ռուսաստանի Դաշնությունը, Միացյալ Թագավորությունը, Ֆրանսիան, Չինաստանի Ժողովրդական Հանրապետությունը, Հնդկաստանը, Պակիստանը և Հյուսիսային Կորեան։ Բացի դա, ենթադրվում է, որ Իսրայելը նույնպես տիրապետում է միջուկային զենքի, սակայն նա չի ընդունում դա։ Ենթադրվում է նաև, որ միջուկային զենք ստեղծելու փորձեր է անում Իրանի Իսլամական Հանրապետությունը։

Միջուկային զենքը՝ որպես հավաքական հասկացություն, ներառում է տարատեսակ միջուկային մարտագլխիկներ և դրանք մինչև նպատակակետը տեղափոխող ու կառավարման միջոցները։ Միջուկային մարտագլխիկներ կրող ամենաարդյունավետ միջոցները տարբեր տիպի և կայանման հրթիռներ են։ Միջուկային մարտագլխիկները նպատակակետին հասցվում են նաև ինքնաթիռներով ու այլ միջոցներով։ Միջուկային զենք կիրառելիս, կախված դրա հզորությունից ու լիցքի տեսակից, տեղանքի բնույթից ու պաշտպանվածությունից, զորքն ու բնակչությունը կարող են կրել տարբեր չափի վնասներ։

1․ Քանի՞ անգամ պետք է մեծացնել լիցքերի միջև հեռավորությունը, որպեսզի նրանցից մեկի լիցքի մեծությունը 16 անգամ մեծացնելուց հետո նրանց փոխազդեցության ուժը մնա նույնը: 

4

2․ Նկարում պատկերված երեք կետային լիցքերից որո՞նք են իրար ձգում: 

• A և B
• C և B
• A և C

3․ Քրոմի միջուկում կա 52 մասնիկ, դրանցից 28-ը նեյտրոններ են: Միջուկում քանի՞ պրոտոն կա: 

24

4․ −5 նԿլ , −4 նԿլ և −3 նԿլ լիցքերով 3 միատեսակ գնդեր հպում են միմյանց, այնուհետև իրարից հեռացնում: Որքա՞ն կլինի յուրաքանչյուր գնդի ձեռք բերած լիցքը: 

-4նԿլ

5․ Նկարում հոսանքի ո՞ր ազդեցությունն է պատկերված: 

• ջերմային
• մագնիսական
• քիմիական
• կենսաբանական

6․ Ո՞ր մասնիկների շարժումով է պայմանավորված էլեկտրական հոսանքը պղնձե հաղորդալարում: 

• բացասական իոնների
• դրական իոնների
• էլեկտրոնների
• նեյտրոններիվ

7․ Որքա՞ն ժամանակում հաղորդալարով կտեղափոխվի 24 Կլ լիցք, եթե հոսանքի ուժը նրանում 2.5 Ա է:

t=24/2,5=9,6վ

8․ Ի՞նչ սարքերից է կազմված նկարում պատկերված էլեկտրական շղթան: 

• Ռեզիստոր
• Ամպերաչափ
• Մարտկոց
• Անջատիչ
• Լամպ

9․ Ջահի լամպի պարույրով յուրաքանչյուր 8 վայրկյանում անցնում է 2 Կլ լիցք: Ինչի՞ է հավասար հոսանքի ուժը լամպում:

I=q/t=2/8=1/4

11․ Որքա՞ն է լարումը 0.4 կՕմ դիմադրություն ունեցող հաղորդչի ծայրերին, եթե նրանով անցնող հոսանքի ուժը 200 մԱ է: 

R=0,4 կօմ=40մ=400օմ

I=200մա=0,2ա

I=4/R

U=I×R

U=400×0,2=80վ

10․ Էլեկտրական սղոցը, որով անցնում է 10 Ա հոսանք 25 րոպեում կատարեց 5700 կՋ աշխատանք: Որքա՞ն է լարումը նրա սեղմակներին: 

U=A/q=5700/25=228

1․ Վ լարման համար հաշվարկված քանի՞ միատեսակ լամպ է անհրաժեշտ հաջորդաբար միացնել, որպեսզի ստացված տոնածառի ծաղկաշղթան հնարավոր լինի միացնել 100 Վ լարման ցանցին:

5Վ*20

2․ 35 Օմ և 7 Օմ դիմադրություն ունեցող 2 ռեզիստորներ միացված են հաջորդաբար: Նրանցից որի՞ ծայրերում է լարումը փոքր և քանի՞ անգամ:  

7Օմ դումադրության ռեդիստորում լարումը 5 անգամ փոքր է,քանի որ լարումն ու դիմադրությունը ուղիղ համեմատական են։

3․ Որոշեք նկարում պատկերված շղթայի տեղամասի դիմադրությունը, եթե միմյանց միացված ռեզիստորների դիմադրությունները համապատասխանաբար հավասար են՝ R1 = 6 Օմ, իսկ R2 = 8 Օմ: 

4․ Ինչի՞ է հավասար նկարում պատկերված շղթայի տեղամասի ընդհանուր դիմադրությունը, եթե միմյանց զուգահեռ միացված միատեսակ լամպերից յուրաքանչյուրի դիմադրությունը 33 Օմ է: 

5․ Լարումը նկարում պատկերված շղթայի տեղամասում 50 Վ է, իսկ հոսանքի ուժը՝ 1 Ա: Որոշեք երկրորդ ռեզիստորի դիմադրությունը, եթե առաջինինը՝ 5 Օմ է: 

V=U*R=>
R=V/4=5/1=50Օմ
R1+R2=5+R2

V=U*R=>
R=V/4=5/1=50Օմ
R1+R2=5+R2

1․ Որքա՞ն է նկարում պատկերված ամպերաչափի չափման սահմանը: 

100 Ա է։

2․ Հաշվեք կայծակի տևողությունը, եթե 18000Ա հոսանքի ուժի դեպքում կայծակի խողովակի ընդլայնական հատույթով անցնում է 40 Կլ լիցք:

q=I⋅t

I=18000 Ա

q=40 Կլ

t=40/18000=0.002 վ

3․ Որոշեք էլեկտրական սարքում հոսանքի ուժը, եթե 5 րոպեում նրանով անցել է 400 Կլ լիցք:

I =400/5=80 Ա

4․ Որքա՞ն ժամանակում շիկացման թելիկով կտեղափոխվի 48 Կլ լիցք, եթե հոսանքի ուժը նրանում 1.5 Ա է:

48/1.5=32 Վ

5․ Ի՞նչ սարքերից է կազմված նկարում պատկերված էլեկտրական շղթան:

Նկարում պատկերված էլեկտրական շղթան կազմված է վոլտաչափից, մարտկոցից և սպառիչից։

6․ 40 վայրկյանում քանի՞ էլեկտրոն կանցնի վոլֆրամե հաղորդալարի լայնական հատույթով, եթե նրանում հոսանքի ուժը 4.8 Ա է:

40*4.8=192 Կլ

Թեմատիկ հարցեր և խնդիրներ՝

1․Ի՞նչ աշխատանք է կատարվում, երբ 220 Վ լարման ցանցին միացված  էլեկտրական լամպի պարույրով անցնում է 4 Կլ լիցք:

A=Uq=220×4=880Ջ

2․Ինչի՞ է հավասար լարումը էլեկտրական ջերմատաքացուցիչի վրա, եթե դրանով 40 Կլ լիցք անցնելիս կատարվում է 1600 Ջ աշխատանք:

U=A/q=1600:40=40Վ

3․ Փորձարարը պետք է չափի էլեկտրական լարումը ջերմատաքաչուցիչի ծայրերին: Ո՞ր դեպքում է նա ճիշտ միացրել վոլտաչափը շղթային:

Պատ․՝ գ

4․Որոշեք Երևանից Գորիս  ձգվող 12 մմ² լայնական հատույթի մակերես ունեցող երկաթե հաղորդալարի դիմադրությունը, եթե այդ քաղաքների միջև հեռավորությունը 240 կմ է: Երկաթի տեսակարար դիմադրությունը 0.1 Օմ·մմ²/մ է:

I = 240 կմ = 240000 մ

1 Օմ·մմ² / մ * 240000 մ / 12 մմ² = 2000 Օմ = 2 ԿՕմ

5․Ինչի՞ է հավասար 620 Օմ դիմադրություն ունեցող պարույրով անցնող հոսանքի ուժը, եթե նրա ծայրերում կիրառված լարումը 12 Վ է:

I=U/R=12/620=3/155Ա

Թվարկել ձեր շրջապատի մի քանի առարկաներ և նշել թե ինչ նյութերից է այն պատրաստված:
1]Սեղան- Այն պատրաստված է ապակու, փայտի և երկաթի համադրությունից
Ձեռքի ժամացույց- պատրաստված է գոտուց, մետաղյա շրջանակից և աշխատող մեխանիզմից

Ինչից են բաղկացած ֆիզիկական մարմնները:
2]Ֆիզիկական մարմինները բաղկացած են մեկ կամ ավել նյութերից։

Ինչպիսի կառուցվածք ունի նյութը:
3]Նյութի կառուցվածքի մասին մեզ տեղեկություններ են տալիս որոշ երևույթներ ու փորձեր:

Ինչպես են անվանում նյութի մասնիկները:
4]Հին հունարենից՝ ատոմներց։

Որ նյութն են անվանում տարր:
5]Միևնույն տեսակի ատոմներից բաղկացած նյութն անվանում են տարր։

Ինչ է մոլեկուլը:
6]Ատոմները, միավորվելով, ստեղծում են կայուն բաղադրությամբ նոր մասինկներ՝ բաղկացած երկու կամ ավելի ատոմներից, որոնք էլ անվանում են մոլեկուլներ։

Ինչ մոլեկուլներ են ձեզ հայտնի:
7]H₂, O_2, N_2, F₂

Որ մասնիկն է օժտված նյութի բոլոր հատկություններով:
8]Ատոմը

Քանի անգամ է ատոմը փոքր խնձորից:
9]100 000 000 անգամ

Ինչ է դիֆուզիան:
10]Նյութերի ինքնաբերական խառնման երևույթը կոչվում է դիֆուզիա

Ինչպես է ընթանում դիֆուզիան գազերում, հեղուկներում և պինդ մարմիններում:
11]Գազերում դիֆուզիան ավելի արագ է ընթանում, քան հեղուկներում: Դա պայմանավորված է նրանով, որ գազերում ատոմների միջև հեռավորությունը ավելի մեծ է: Պինդ մարմիններում դիֆուզիան ընթանում է ավելի դանդաղ քան հեուկներում:

Ինչպես է ջերմաստիճանի փոփոխությունը ազդում դիֆուզիայի արագության վրա:
12]Բարձր ջերմաստիճանում դիֆուզիան ավելի արագ է ընթանում:

Տնային խնդիրներ.
N.129
Ֆիզիկական մարմին են Նյութ են
Ավտոմեքենա Երկաթ
գիրք թթվածին
բաժակ նաֆտ
աղյուս կավ

N.130
Ակնոց — ապակի,պլաստմասս,երկաթ
Բաժակ — ապակի
Մատիտ — փայտ, ածուխ
Ռետին — կաուչուկ
Գդալ — տարբեր մետաղներից

N.136
Եթե սպիրտայրոցով տաքացնենք մոտ 50սմ երկարությոամբ պղնձե լարը,որի երկու ծայրերն ամրացված ենամրակալաններին, ապա կնկատենք, որ տաքացմանը զուգընթաց այն«կախ է ընկնում». կորանում է։ Եթե հեռացնենք սպիրտայրոցը, ապա որոշ ժամանակ անց պղնձե լարը կընդունի իր նախնական տեսքը։ Նշանակում է՝պղնձե լարի երկարությունը, ինչպես և ծավալը, տաքացնելիս մեծանում է, իսկ սառչելիս՝ փոքրանում։

N.137
Պինդ և հեղուկ մարմինների կամ գազի ծավալը կարելի է փոփոխել՝ տաքացնելով կամ սառեցնելով դրանք։մարմնի ծավալը կարելի էփոփոխել, օրինակ նաև սեղմելով կամ ձգելով։ Երբ մասնիկները հեռանում են իրարից, մարմնիծավալը մեծանում է, իսկ երբ մոտենում են, ծավալը փոքրանում է։

N.138
Բացատրվում է դիֆուզիաի օրենքով

N.139
Անոթը բացում են և դրա մեջի օդը դուրս է գալիս և այդ ածխաթթու գազով լցված անոթը իջնում է ներքև։

N.140
Ջրածին թթվածինից ծանր է։


N.142
Երրորդում, որովհետև նա ամենա արագն է հալել։


N.143
Գույները կխառնվեն դիֆուզայի օրենքով


N.144
Ավելի լավ կպահպանվի ջրածնով լցված փուչիկը ցուրտվայրում։


N.145
Տաքացնելով

N.146
Որովհետև մոլեկուլների միջև կապը անդառնալիորեն խախտվում է

1. Որ ալիքներն են կոչվում պարբերական:

Պարբերական դեֆորմացիայի հետևանքով մարմնի երկայնքով իրար հաջորդող դեֆորմացիաները, այդ վազող ալիքները կոչվում են պարբերական։

2.Ինչպես է առաջանում և տարածվում սեղմման դեֆորմացիայի ալիքը։

Սեղմման դեֆորմացիա առաջանում է, երբ որևէ մարմնի ազդեցությամբ այլ մասնիկներ իրար սեղմվելով ազդում են այլ մարմնի վրա, որը դրանից սկսում է տատանվել։

3.Որ ալիքն են անվանում մենավոր:

Ալիքի այն տեսակը, որի դեպքում որևէ տեղամասով սեղմման դեֆորմացիայի ալիքը անցնելուց հետո այդ տեղամասի մասնիկների շարժումը դադարում է, կոչվում է մենավոր ալիք։

4.Ինչպես կարելի է ցուցադրել երկար պարանի երկայնքով  <<վազող>> մենավոր ալիքը։

Պարանի մի մասը կապում ենք անշարժ մարմնից, մյուս մասը բռնում ենք ձեռքով, այնուհետև կտրուկ ծայրը տանում ենք մի կողմ և վերադարձնում։

5.Ինչ հատկանիշ է բնորոշ բոլոր մեխանիկական ալիքներին։Միջավայրում ալիք տարածվելիս նյութ չի տեղափոխվում, բայց տեղի է ունենում ալիքի փոխանակում։

6.Բացատրել թե ինչպես է գոյանում առաձգական ալիքը:

Երբ մեխանիկական ալիքը տարածվում է առաձգական միջավայրում։

7Որ ալիքներն են կոչվում լայնական:Բերել լայնական ալիքների օրինակներ։

Եթե միջավայրի մասնիկները տատանվում են այնպիսի ուղղություններով, որոնք ուղղահայաց են դեֆորմացիայի տարածման ուղղությանը, ապա ալիքը կոչվում է լայնական։ Օրինակ պարանի երկայնքով վազող ալիքը։

8.Որ ալիքներն են կոչվում երկայնական :Բերել օրինակներ:

Եթե միջավայրի մասնիկները տատանվում են այնպիսի ուղղություններով, որոնք համընկնում են դեֆորմացիայի տարածման ուղղությանը, ապա ալիքը կոչվում է երկայնական։ Օրինակ օդում կամ պողպատե ձողում տարածվող սեղմման դեֆորմացիայի ալիքները։

9.Ինչպիսի տատանումներ են կատարում միջավայրի մասնիկները,երբ այդ միջավայրով առաձգական ալիք է տարածվում:

Մեխանիկական

10.Որ երևույթներն են հաստատում,որ ալիքը տարածվում է վերջավոր արագությամբ:

Երբ պարանի ազատ ծայրից ալիքը հասնում է մյուս ծայր ոչ թե ակնթարթորեն, այլ որոշ ժամանակում, ապա այդտեղից եզրակացնում ենք, որ ալիքը ունի արագություն։

11.Մաթեմատիկորեն ինչպես է սահմանվում ալիքի տարածման արագությունը։

V=(x2-x1)/T= (x2-x1)/ t2-t1 կամ

T=1/v=> V= լամբդա անգամ նյու՚

12.Ինչ է պարբերական ալիքի երկարություն:

Պարբերական ալիքի երկարությունը մեկ պարբերության ընթացքում ալիքի տեղափոխությունն է։ Այն նշանակում են լամբդա տառով։

13.Ինչպես է ալիքի տարածման արագությունը կապված ալիքի երկարության և տատանումների պարբերության կամ հաճախության հետ:

Այն հավասար է ալիքի երկարության և տատանումների պարբերության հարաբերությանը։

14.Ինչով է պայմանավորված ալիքի երկարությունը և տատանումների հաճախությունը։

15.Ինչ է երկրաշարժի ուժգնությունը:Ինչ է մագնիտուտը:Որն է դրանց տարբերությունը:

Երկրաշարժի ուժգնությունը, արտահայտված բալլերով, տվյալ վայրում արդեն տեղի ունեցած երկրաշարժերի գնահատման չափանիշն է։ Երկրաշարժի օջախում անջատված և սեյսմիկ ալիքներով տարածվող էներգիան բնութագրում են մի չափազուրկ մեծությամբ, որը կոչվում է մագնիտուդ։ Առաջինը ունի չափման միավոր, իսկ երկրորդը՝ ոչ։

16Ինչ է ձայնը;Որ հաճախություններով ալիքներն են կոչվում ձայնային։

Ձայնը ֆիզիկական բարդ երևույթ է, որը ներառում է ձայնի աղբյուրի տատանումները և այդ տատանումների հետևանքով առաջացած միջավայրի սեղղծմման դեֆորմացիայի տարածումը։ 16 Հց-20000 Հց

17Ինչ է պարզ ձայնը կամ երաժշտական տոնը:Ինչ է ձայնի հնչերանգը։

Եթե ձայնի աղբյուրը կատարում է մեկ հաճախությամբ բնութագրվող տատանումներ, ապա նրա արձակած ձայնը կոչվում է պարզ ձայն կամ երաժշտական տոն։ Տոների նմանօրինակ հավաքածուն անվանում են հնչերանգ, տեմբր։

18ինչ է արձագանքը,անդրաձայնը,:Որ առաձգական ալիքներն են անվանում ենթաձայն

1.Որ ալիքներն են կոչվում պարբերական
Պարբերական են կոչվում այն ալիքները, որոնց ամենաբարձր կետերի տատանումների բարձրությունների մինչև եղած հեռավորությունը համընկնում է:

2.Ինչպես է առաջանում և տարածվում սեղմման դեֆորմացիայի ալիքը
Այն առաջանում է, երբ մարմնի վրա մենք ազդում ենք, օրինակ՝ որ մուրճով հարվածենք փայտին, ապա նրա մասնիկները, ինչ-որ տեղամասում իրար կմոտենան, իսկ այդ տեղամասից հետո արդեն կպահպանեն հաստատուն հեռավորությունը միմյանցից:

3.Որ ալիքն են անվանում մենավոր:
Մենավոր են անվանում այն ալիքը, որը տատանվում է մեկ անգամ, և վերադառնում սկզբնական դիրքին:

4.Ինչպես կարելի է ցուցադրել երկար պարանի երկայնքով  <<վազող>> մենավոր ալիքը
Պետք է մի ծայր կապել պատից, մյուսը ծայրը տատանել:

5.Ինչ հատկանիշ է բնորոշ բոլոր մեխանիկական ալիքներին
Նրանց բնորոշ է այն հատկանիշը, որ նրանք մենք կարողանում ենք տեսնել:

6.Բացատրել թե ինչպես է գոյանում առաձգական ալիքը
Երբ, մենք օրինակ՝դուռը շեշտակի բացում ենք ,ապա այդ տեղամասում օդը սեղմվում է, և ինչ-որ ժամանակ հետո նոսրանում, դա է կոչվում առաձգական ալիք: Առաձգական ալիքներ առաջանում են միայն առաձգական միջավայրում:

7Որ ալիքներն են կոչվում լայնական:Բերել լայնական ալիքների օրինակներ
Եթե միջավայրի մասնիկները տատանվում են այն ուղղություններով, որը ուղղահայաց է դեֆորմացիայի տարածման ուղղությանը, ապա ալիքը կոչվում է լայնական: Այդպիսիք են, օրինակ՝օդում տարածվող ալիքները:

8.Որ ալիքներն են կոչվում երկայնական :Բերել օրինակներ:
Եթե միջավայրի մասնիկները տատանվում են այն ուղղություններով, որոնք համընկնում են դեֆորմացիայի տարածման ուղղությանը, ապա ալիքը կոչվում է լայնական: Դրանցից են, օրինակ՝պարանի երկայնքով վազող ալիքը:

9.Ինչպիսի տատանումներ են կատարում միջավայրի մասնիկները,երբ այդ միջավայրով առաձգական ալիք է տարածվում:

10.Որ երևույթներն են հաստատում,որ ալիքը տարածվում է վերջավոր արագությամբ:

11.Մաթեմատիկորեն ինչպես է սահմանվում ալիքի տարածման արագությունը
Ալիքի տարածման արագությունը հավասար է նրա տատանման ամենաբարձր կետերի մինչև հեռավորությունը բաժանած այդ ալիքների մինչև ժամանակահատվածին:

12.Ինչ է պարբերական ալիքի երկարություն:
Պարբերական ալիքի երկարությունը հաստատուն է:

13.Ինչպես է ալիքի տարածման արագությունը կապված ալիքի երկարության և տատանումների պարբերության կամ հաճախության հետ:
Ալիքի տարածման արագությունը հավասար է x₂-x₁/t₂-t₁: Ալիքի երկարությունից է կախված x₂-x₁-ը: Տատանումների պարբերությունը հավասար է T=t/N, որտեղ t-ժամանակահատվածն է, իսկ N-ը տատանումների քանակը այդ ժամանակահատվածում:Հաճախությունը հավասար T=1/v-ի, որտեղ v-ն ալիքի արագությունն է:

14.Ինչով է պայմանավորված ալիքի երկարությունը և տատանումների հաճախությունը
Ալիքի երկարությունը կախված է նրա վրա ազդող ուժի, իսկ տատանումների հաճախություն այդ ալիքի երկարությունից:

15.Ինչ է երկրաշարժի ուժգնությունը:Ինչ է մագնիտուտը:Որն է դրանց տարբերությունը:
Երկրաշարժի ուժգնությունը դա այն է, թե այդ տեղամասում ինչպես է ցնցվել տարածքը: Մագնիտուդ ,պայմանական մեծություն, որըբնութագրումէ երկրաշարժերի կամ պայթյունների հետևանքով առաջ եկող առաձգականտատանումների ընդհանուր էներգիան։ Մեկը այդ տեղամասի ցնցնումն է, իսկ մյուսը այդ ցնցման մեծությամբ պայմանավորված մեծությունը:

16Ինչ է ձայնը;Որ հաճախություններով ալիքներն են կոչվում ձայնային
Ձայնը դա առանձգական միջավայրում առաջացած տատանումներն են, որը մարդը զգում է թմկաթաղանքի տատանումների միջոցով: Եթե մեխանիկական ալիքների տատանումների պարբերությունը համընկնում 16Հց-ից մինչև 20000Հց հաճախությամբ, ապա միջավայրում առաջացող ալիքը կոչվում է ձայնային ալիք:

17Ինչ է պարզ ձայնը կամ երաժշտական տոնը:Ինչ է ձայնի հնչերանգը
Պարզ ձայնը պայմանավորված է մարմնի մի հաճախությամբ, իսկ երաժշտական տոնը պայմանավորված է մարմնի մի քանի հաճախությամբ: Ձայնի հնչերանգը, դա ձայնի տեմբրն է, այսիքն նրա ուժգնությունը:

18ինչ է արձագանքը,անդրաձայնը,:Որ առաձգական ալիքներն են անվանում ենթաձայն

1.Մեխանիկական տատանումների ինչ օրինակներ գիտեք:

Ճոճվող ճոճանակը, թելից կախված ծանրոցը։

2.Ինչն է բնորոշ բոլոր տատանողական շարժումներին:

Նրանց լայնույթն աստիճանաբար նվազում է, և, ի վերջո, ճոճվորղ իրը կանգ է առնում։

3.Որ տատանումներն են անվանում պարբերական:

Պարբերական տատանումներ են կոչվում այն տատանումները, որոնք հավասար ժամանակից հետո նույնությամբ կրկնվում են։

4.Որ ֆիզիկական մեծությունն է կոչվում տատանումների պարբերություն:

Այն ամենափոքր ժամանակամիջոցը, որից հետո տատանումները կրկնվում են, կոչվում է տատանումների հաճախականություն։

5.Ինչ միավորներով է արտահայտվում տատանումների պարբերությունը:

1վ

6.Ինչ է տատանումների լայնույթը: Ինչ միավորներվ է այն արտահայտվում:

Տատանվող մարմնի առավելագույն շեղույթը կոչվում է տատանումների լայնույթ։

7.Ինչ է տատանումների հաճախությունը: Ինչ միավորներով է այն արտահայտվում

Տատանումների հաճախությունը 1վ ում տատանումների թիվն է։

1Հց

8.Որ հաճախությունն է կոչվում 1 Հց:

1վ^-1

9.Քանի  Հց է 1 կՀց-ը, 1 ՄՀց-ը, 1 ԳՀց-ը:

1 կՀց=10^3Հց

1 ՄՀց=10^6Հց

1 ԳՀց=10^9Հց

10.Ինչպես են որոշում տատանումների պարբերությունը և հաճախությունը:

Տատանումների պարբերությունը հավասար է ժամանակի և կատարված տատանումների քանորդին։

Տատանումների հաճախականությունը հավասար է կատարված տատանումների և ժամանակի քանորդին։

11.Որոնք են տատանումների մարման պատճառները:

մարմնի վրա ազդող ուժի դադարելը, դրա հակազդող ուժի հայտնվելը։

12.Ինչ պայմաններում ճոճանակի տատանումները կլինեն չմարող:

Եթե մարմնի վրա ազդող ուժը չդադարի։

13.Ինչու են ճոճանակը անվանում տատանողական համակարգ:

Ճոճանակը եթե հրենք, կսկսվի ճոճվել։ Եթե էլ չհրենք, այն դանդաղ սկսում է դանդաղել։

15.Ինչ է մաթեմատիկական ճոճանակը:

Եթե թելը թեթև է նրա վրա կախված գնդիկից, բայց գնիկի տրամագծից երկար է, ուրեմն մաթեմատիկական ճոճանակ է։

14.Ինչ է զսպզնզկավոր ճոճանակը:

Զսպանակավոր ճոճանակը զսպանակ է, որի մի ծայրը ամրացված է անշարժ, իսկ մյուսից կաղված է բեռ։

16.Որ տատանումներն են անվանում ազատ: Բերել օրինակներ:

Շեղման հետևանքով առաջացող ներքին ուժի ազդեցությունը արտաքին ուժերի բացակայությամբ կոչվում է ազատ տատանում։

17.Որ տատանումներն են կոչվում սեփական:

Նույն ազատ տատանումերն են։

18.Որ տատանումներն են կոչվում հարկադրական: Բերել օրինակներ:

Եթե տատանողական համակարգի վրա ազդող ուժը, որը ժամանակի ընդհացքում փոխում է որոշակի պարբերությամբ կոչվում է հակադրական տատանումներ։

19.Որքան է սեփական տատանումներ կատարող ճոճոնակի լրիվ մեխանիկական    է էներգիան:

20.Էներգիայի ինչ փոխակերպումներ են  տեղի ունենում ճոճանակի սեփական տատանումների ժամանակ:

Ճոճանակը գնալով դանդաղում է, և, ի վերջո, կանգնում։

21.Որ դիրքում է սեփական տատանումներ կատարող ճոճոնակի պոտենցիալ էներգիան առավելագույնը և որ դիրքում նվազագույնը:

22.Որ դիրքում է սեփական տատանումներ կատարող ճոճոնակի կինետիկ էներգիան առավելագույնը և որ դիրքում նվազագույնը

1.Որ մեծությունն է կոչվում մարմնի լրիվ մեխանիկական էներգիա:

Մարմնի կինետիկ և պոտենցիալ էներգիաների գումարը կոչվում է մարմնի լրիվ մեխանիկական էներգիա

2.Ինչպես է փոխվում ազատ անկում կատարող մարմնի՝

   ա. կինետիկ էներգիան;

  բ. պոտենցիալ էներգիան; գ. լրիվ էներգիան:

3. Ձևակերպել լրիվ մեխանիկական էներգիայի պահպանման օրենքը:

դիմատրության և շփման ուժերի բացակայությամբ մարմնի լրիվ մեխանիկական էներգիան շարժման ընթացքում մնում է հաստատուն:

3. Ինչ պայմանների դեպքում է պահպանվում մարմնի  լրիվ մեխանիկական էներգիան:
4. Ինչպես է փոխվում համակարգի  լրիվ մեխանիկական էներգիան, երբ այնտեղ գործում են շփման ուժերը:

3. Ինչու հնարավոր չէ ստեղծել հավերժական շարժիչ:
4. Բացատրել ՛՛ էներգիայի էկոլոգիապես մաքուր աղբյուր՛՛ արտահայտության իմաստը:
5. Ինչ նպատակով են օգտագործում ջրի էներգիան: Բերել օրինակներ:

Պատնեշից թափվելիս ջրի պոտենցիալ էներգիան նվազում է և ձեռք է բերում կինետիկ էներգիա: Այնուհետև հարվածելով էլեկտրական գեներատորի ջրատուրբինի թիակներին ջուրն իր կինետիկ էներգիան հաղորդում է ջրատուրբինին:

3. Ինչ նպատակով են օգտագործում քամու էներգիան: Բերել օրինակներ:

Օրինակ, երբ քամու գեներատրները գտնվում են սարերի բարձր կետերում նրանք ձեռք են բերում էներգիա քամուց: Երբ սկսում է քամին գալ գեներատորի շեղբերներն սկում են շարժվել:

3. Որոնք են հիդրոէլեկտրակայանների և հողմաէլեկտրակայանների առավելություններն ու թերությունները: